Een bekende slogan van de Belastingdienst is ‘Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker’. De recente ontwikkeling rondom de periodieke gift laat zien dat het er niet makkelijker op wordt, wel moeilijker. De angel zit in het ‘onzekerheidsvereiste’. Daarover later meer, maar eerst een korte beschouwing over de regeling.
Al decennia bestaat de periodieke giftenaftrek. De regeling houdt in dat als u afspreekt om ten minste vijf jaar lang een vast bedrag te geven aan een goed doel (‘ANBI’) dat het bedrag volledig aftrekbaar is in uw aangifte inkomstenbelasting, mits voldaan wordt aan alle voorwaarden. Er geldt dus geen giftendrempel. Deze fiscale prikkel is ook voor het goede doel prettig. De donateur zit voor vijf jaar aan de donatie ‘vast’, en dat verzekert het goede doel min of meer van vast inkomen.
De periodieke gift moet aan een aantal voorwaarden voldoen. Naast het vereiste van ‘vast en gelijkmatig’, moet de gift tenminste vijf jaar duren en uiterlijk eindigen bij overlijden. Als de gift eerder eindigt dan bij overlijden, moet voldaan worden aan het onzekerheidsvereiste. Een recente uitspraak over de invulling van dát vereiste is aanleiding geweest voor ons om u te informeren.
Het onzekerheidsvereiste
Het onzekerheidsvereiste wordt zo uitgelegd dat er gedurende de looptijd van de gift sprake moet zijn van een sterftekans van ten minste 1%. Als de periodieke gift uiterlijk eindigt bij het overlijden van één schenker wordt aangenomen dat aan het onzekerheidsvereiste is voldaan. De Belastingdienst toetst dit niet.
Dit is anders als de periodieke gift afhankelijk is van twee levens en dus uiterlijk eindigt bij het overlijden van de langstlevende partner. In die situatie haalt de Belastingdienst regelmatig een streep door de geclaimde aftrek in de aangifte inkomstenbelasting. Het standpunt wordt ingenomen dat de overlijdenskans te laag is. De belastingplichtige valt in dat geval terug op de aftrek van gewone giften en voor die giften geldt een giftendrempel. Helaas heeft het Hof ’s-Hertogenbosch op de laatste dag van 2020 de Belastingdienst gelijk gegeven. Deze uitspraak zal met name echtparen raken die een gift op twee levens hebben afgesloten. Zij kunnen geconfronteerd worden met het onverwachts schrappen van de aftrek.
Wat te doen in bestaande gevallen? Het lijkt erop dat de Belastingdienst niet mee wil werken aan oplossingen voor de bestaande situaties. Naar de toekomst toe is ons advies vooralsnog om terughoudend te zijn bij periodieke giften op twee levens. Fiscale veiligheid eerst, dus op één leven.