Op 24 december 2021 heeft de Hoge Raad geoordeeld dat de wijze van heffing in box III voor de jaren 2017 en 2018 strijdig is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). De heffing gaat sinds 2017 uit van een systeem waarbij – afhankelijk van de omvang van het vermogen – verondersteld wordt dat belastingplichtige een deel van het vermogen spaart en een deel belegt (de zogenoemde ‘vermogensmix’). Hoe groter de omvang van het vermogen, hoe meer men wordt geacht te beleggen. Het fictieve rendement op beleggingen is veel hoger dan het fictieve rendement op spaargeld. Iemand die niet overgaat tot risicovol beleggen, wordt dus te zwaar belast. Ook degene die pech heeft gehad met zijn risicovolle beleggingen wordt relatief zwaar belast.
De Hoge Raad corrigeert in zijn uitspraak de belastingheffing in box III en oordeelt dat over de jaren 2017 en 2018 het werkelijke rendement moet worden belast. Deze uitspraak geldt vooralsnog alleen voor die belastingplichtigen die hier tijdig bezwaar tegen gemaakt hebben. Voor betreffende belastingplichtigen betekent dit dat er nog wel box III heffing plaatsvindt, maar dat deze wordt berekend op basis van het werkelijk behaalde rendement.
De uitspraak van de Hoge Raad van heeft tot gevolg dat de Inspecteur nu kan beslissen op alle bezwaarschriften die zijn ingediend. De Belastingdienst zal waarschijnlijk informatie over de hoogte van het werkelijk behaalde rendement gaan opvragen. Vervolgens ligt het voor de hand dat uit nieuwe procedures bij de Belastingrechter zal moeten gaan blijken wat nu precies wordt gezien als het werkelijk behaalde rendement. Eén van de vragen die opkomt, is bijvoorbeeld of vermogenswinsten (bijvoorbeeld de waardestijging van aandelen of onroerend goed in het belastingjaar) ook moeten worden meegeteld?
Omdat de Hoge Raad in dit het arrest niet aangeeft op welke wijze het werkelijk rendement moet worden berekend, is op dit moment onduidelijk hoe de exacte afwikkeling en berekening van een eventuele belastingteruggave eruit zal komen te zien. Daarnaast is het de vraag of de politiek zich geroepen voelt om de groep belastingplichtigen die geen bezwaar hebben aangetekend ook te gaan compenseren.
Wij houden u uiteraard op de hoogte van deze ontwikkelingen.